Wiktor Figiel
absolwent filozofii – komunikacji społecznej
(2012)
Zajęcia z filozofii/etyki sportu dla młodzieży ponadgimnazjalnej:
Czas – 135 minut
Temat: Sport jako reklama wartości.
Cele zajęć:
Cel główny: Zapoznanie uczniów z kulturową wielowymiarowością sportu.
Wiedza:
- Uczeń zapoznaje się z procesem kreowania tworu kulturowego – dyscypliny sportowej;
- Uczeń zapoznaje się z różnymi kontekstami refleksji nad sportem;
- Uczeń zapoznaje się z różnymi formami doświadczeń człowieka w obszarze aktywności sportowej, w tym przede wszystkim nakierowania na wartości i odczuwania emocji.
Umiejętności:
- Uczeń potrafi, w oparciu o określone założenia, konstruować reguły działania (na przykładzie „nowej dyscypliny sportowej”); rozwija kreatywny sposób myślenia.
- Uczeń analizuje swoje doświadczenia (związane z uczuciami i wartościami) oraz je werbalizuje; doskonali umiejętność argumentacji własnych przekonań, uczestnictwa w dialogu.
- Uczeń dokonuje analizy tekstu kulturowego - reklamy telewizyjnej: werbalizuje znaczenia umieszczone w medium niewerbalnym (obrazach filmowych) oraz dokonuje ich interpretacji.
Postawa:
Uczeń jest pobudzany do autorefleksji w kontekście doświadczeń sportowych i medialnych (telewizyjnych).
Etap lekcji |
Czas |
Praca ucznia |
Praca nauczyciela |
Uwagi |
Wprowadzenie |
Ok. 10 min. |
Przedstawia się i uprawianą/ulubioną dyscyplinę sportową. |
Nauczyciel przedstawia temat lekcji i siebie (swoje ulubione dyscypliny s.) |
Dyscypliny uczniów można wypisać na tablicy; nauczyciel powinien je zapamiętać, będą one potrzebne w dalszej części zajęć. |
Ćwiczenie 1. Definiowanie ‘dyscypliny sportowej’. |
Ok. 10 min. |
Uczniowie podają elementy upodabniające/odróżniające dyscyplinę sportową od innych aktywności fizycznych. Wskazują zróżnicowanie w obrębie samego sportu. |
Prowadzenie rozmowy, skierowanie ucznia na podział sportu. Propozycja definicji dyscypliny: rodzaj uprawianego sportu, który jest określony przez przepisy i normy.
|
Zwrócić uwagę na podobieństwa między grą (zabawą) a dyscypliną sportową. Sprawą istotną jest instytucjonalizacja – dyscyplina sportowa musi zostać uznana przez jakąś instytucję/gremium zw. ze sportem. Uwzględnić podziały: d. zespołowe (drużynowe), indywidualne, s. letnie/zimowe/całoroczne np. sporty walki, sporty ekstremalne/ s. olimpijskie/nieolimpijskie, etc. |
Ćw. 2. Tworzenie reguł dyscypliny sportowej. |
Ok. 10min. |
Uczniowie przygotowują od 3 do 5 reguł, które będą tworzyć nową dyscyplinę sportową „Lanie wody”. Następnie porównują reguły. |
Nauczyciel dzieli uczniów na 3-4 os. grupy, podaje cel całej dyscypliny (np. jako 1. punkt regulaminu) – Celem gry jest jak najdłuższe przelewanie wody do pojemnika. |
Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na etyczny i logiczny potencjał ukryty w propozycjach reguł. |
Ćw. 3. Zawody.
|
Ok. 5 min. |
Dwóch ochotników bierze udział w zawodach. |
Nauczyciel sędziuje, Uczniowie proszeni są o doping. |
|
Ćw. 4. Podsumowanie zawodów. |
Ok. 5 min. |
Uczniowie podają uczucia i emocje, jakie pojawiły się w trakcie zawodów. |
Nauczyciel zapisuje je na tablicy. Podsumowuje tę część zajęć. |
|
Ćw. 5. , cz. I. |
Ok. 5 min. |
Uczniowie zastanawiają się jakie cechy i wartości wiążą się z taką dyscypliną sportową. Zastanawiają się nad pojęciem wartości. |
Nauczyciel zapisuje propozycje na tablicy (albo uczniowie, którzy je zaproponowali) |
|
Ćw. 5., cz. II. |
Ok. 5 min. |
Uczniowie wybierają pojęcia, które określałyby nową dyscyplinę sportową. |
Nauczyciel podpowiada – chodzi o pojęcia różnego rodzaju, np. woda, czas, precyzja etc. |
To i ćwiczenie powyższe można połączyć, stworzyć porównanie kilku wariantów – dyscyplin sportowych. |
Ćw. 6, cz. II. Pisanie „reklamy” d. sportowej. |
Ok. 15 min. |
Uczniowie w grupach 3-4 os. (innych niż w ćw. 2) przygotowują krótkie teksty, mające na celu zachęcić kogoś, do uczestniczenia w „Laniu wody”. |
Nauczyciel wprowadza uczniów do ćwiczenia poprzez pokazanie analogii do ogłoszenia w telewizji sportowej, krótkiej wzmianki w ofercie programowej. |
Tekst ma zawierać min. 5 zdań i odnosić się do 2 wartości, 2 emocji i zawierać kluczowe pojęcie określające tę dyscyplinę. |
Podsumowanie i zakończenie I części zajęć. |
Ok. 5 min. |
Uczniowie prezentują swoje reklamy. |
Nauczyciel podsumowuje zajęcia o wartości(ach) dyscypliny s.. Zadaje pytanie do namysłu: Czy każda dyscyplina ma swoją unikalną wartość? Odpowiedź należy uzasadnić w oparciu o ulubioną dyscyplinę. |
|
II CZĘŚĆ ZAJĘĆ |
|
|
|
|
Ćw. 1. |
Ok. 5 min. |
|
Przypomnienie pierwszej części lekcji, omówienie ostatniego pytania. Omówienie kolejnej części, która będzie polegać na poszukiwaniu wartości i znaczenia sportu. |
|
Projekcja filmu |
Ok. 3 min. |
Uczniowie oglądają reklamę sportową. http://www.youtube.com/watch?v=ONuQ_CeY2mU&feature=fvwp&NR=1
|
|
Jeśli link nie działa, można ją wyszukać w google pod hasłem „nike courage i’ve got soul but i.m not a soldier” |
Ćw. 2., cz. I. |
7 min. |
Uczniowie przedstawiają swoje skojarzenia związane z filmem. |
Nauczyciel zapisuje je na karcie/tablicy, np. jako mapę myśli. |
|
Ćw. 2, cz. II |
Ok. 10 min. |
Uczniowie starają się wyodrębnić sportowe i pozasportowe obrazy zawarte w filmie. |
Nauczyciel pomaga uczniom poprzez wstępne kategoryzacje – np. rodzaje sportu, rodzaje innych obrazów. |
Propozycje umieszczone są na ogólnej mapie myśli pt. „Sport”. |
Ćw. 3. „Sport jest marzeniem o…” – poszukiwanie wartości sportowych |
Ok. 10 min. |
Uczniowie starają się wskazać wartości i jakości, które wiążą się ze sportowymi marzeniami. Próbują dokonać indywidualnej hierarchii. |
Nauczyciel wraca do kwestii wartości, o których była mowa już w I cz. lekcji. Omawia z uczniami kolejne propozycje. |
Propozycje ‘marzeń’: - szczęście; - pieniądze; - sława - zwycięstwo; - przyjaźń; - piękno |
Ćw. 4. Interpretacja reklamy. |
Ok. 10 min. |
Uczniowie analizują i interpretują 3 elementy reklamy – pierwsze i ostatnie ujęcie, oraz kwestię sportu jako towaru. |
Nauczyciel prowadzi dyskusję pytaniami pomocniczymi.
|
Pojęcia, które powinny zostać poruszone: wola, wartości fizyczne i materialne, doping, technologia, równość. Sport jako „maszyna robienia pieniędzy”. Biznes, rozrywka, polityka. |
Ćw. 5. Dyskusja – o doświadczeniu zwycięstwa sportowego. |
Ok. 5min. |
Uczniowie zastanawiają się nad rolą i znaczeniem egoizmu (praca nad sobą, samodoskonalenie) oraz współpracy w sporcie; na czym one polegają i jaką mają funkcję w sporcie amatorskim i zawodowym. |
Nauczyciel próbuje przedyskutować z uczniami doświadczenie ‘czystego szczęścia’ w sporcie. |
Pytania – wątpliwości: Czy w sporcie zawodowym jest miejsce na przyjaźń? Kiedy? Czy zwycięstwo jest najważniejszym celem sportu w czasach, gdy jest towarem? |
Podsumowanie |
Ok. 10 min. |
|
Nauczyciel dziękuje za obecność, zachęca do przyjrzenia się własnym sportowym ‘życiorysom’ – jakie wartości zawiera ‘moja’ dyscyplina s., jakie marzenia/cele z nimi wiąże. |
|