Hanna Banaszczyk

Podyplomowe Studia Filozoficzno-Etyczne

rok II (2010)

Temat lekcji: Satyra prawdę mówi…Moralny wymiar karykatur.

Cele:

  • uczeń  rozumie pojęcie odpowiedzialności za swoje działania,
  • uświadamia sobie, że jest to zagadnienie szerokie i kluczowe w namyśle etycznym
  •  uczeń rozumie pojęcie celowości działania

Metody:

  • dyskusja
  • indywidualne poszukiwania
  • burza mózgów
  • metoda praktyczna - rysunek

Przebieg lekcji:

1.      Rysowanie karykatur wybranego kolegi/koleżanki

2.      Prezentacja połączona z konkursem dot. wybranych prac: rozpoznanie obiektu karykatury

a)      Odpowiedzi na pytania: po czym poznałeś, że obrazek przedstawia właśnie tę osobę? (wyliczenie cech uwzględnionych przez karykaturę)

b)      Grupowanie cech/elementów, które może uchwycić karykatura: cechy fizyczne/cechy charakteru/atrybuty przedmiotowe

3.      Wybranie karykatur najbardziej zjadliwych.

4.      Opinia bohaterów na temat rysunków: wierność, krzywdząca lub humorystyczna wymowa, odczucia związane z bycie bohaterem karykatury.

5.      Wypisanie wniosków na tablicy:

a)      Możliwe cele karykatury:

- satyryczny

- „oswajający” (zmniejszający dystans symboliczny między karykaturowaną osobą publiczną, a szarym odbiorcą)

- instrumentalny (obiektem ataku nie jest temat karykatury, lecz osoby/zjawiska z tematem związane); np. krytyka islamu poprzez karykatury Mahometa, krytyka dewocji poprzez  karykatury znanych duchownych

6.      Wniosek/pytanie: CZY KARYKATURA PODLEGA OGRANICZENIOM  TEMATYCZNYM LUB FORMALNYM? CZY NA AUTORZE KARYKATURY SPOCZYWA JAKAŚ ODPOWIEDZIALNOŚĆ? JAK

7.      Burza mózgów, zapisywanie wniosków (na twórcy karykatury spoczywa odpowiedzialność moralna; powinien znać cel, adekwatność środków użytych do stworzenia karykatury, przewidzieć konsekwencje, bilans szkód i korzyści).

8.      Pytanie-dyskusja: Jak daleko można „pójść” w karykaturze? Czy są cechy,  których nie powinno się w karykaturze uwzględniać (np. choroby, informacje, o których dowiedzieliśmy się w zaufaniu od bohatera karykatury, uczucia religijne)? Czy prawo powinno interweniować w sprawach karykatur, czy jest to kwestia jednostkowej odpowiedzialności moralnej, poczucia smaku.

9.       Zad. domowe: porównaj słynne karykatury Mahometa ze znaną ci lub tylko wyobrażoną sobie karykaturą Jana Pawła II, czy budzą w tobie jednakowe odczucia? Odpowiedź uzasadnij.