| 
| Odsłony: 10892
Hanna Banaszczak
Podyplomowe Studia Filozoficzno-Etyczne
rok II (2010)
Temat lekcji: Czy rację ma dr House mówiąc, że wszyscy kłamią? Czy nakaz mówienia prawdy obowiązuje bezwzględnie?
Cel lekcji:
- uczeń wie, że kłamstwo jest treścią normy moralnej („Nie kłam”);
- uczeń rozpoznaje różne przyczyny mówienia nieprawdy (np. korzyść własna lub cudza, krzywda własna lub cudza, niewiedza);
- uczeń ćwiczy umiejętność prezentowania własnego stanowiska i argumentacji;
Środki dydaktyczne: fragment 17 odcinka 6 serii serialu „Dr House” pt. Lockdown, frgament tekstu: Leszek Kołakowski, O kłamstwie.
Metody: gra psychologiczna, burza mózgów
Przebieg lekcji:
1. Wyświetlenie fragmentu odcinka serialu dr House pt. Lockdown prezentujący zabawę „Prawda czy wyzwanie”.
2. Odegranie fragmentu zabawy z przygotowanymi uprzednio pytaniami (jeden uczeń pyta, drugi odpowiada, lub wybiera „wyzwanie” [wykonanie jakiegoś zadania, jeśli nie chce odpowiedzieć prawdziwie na pytanie]): - „Kiedy ostatnio coś ukradłeś? Kogoś okłamałeś? Kogoś zawiodłeś? Opisz okoliczności”.
3. Polecenie: Zastanów się, co znaczy norma moralna. Spróbuj sformułować w dwóch zdaniach definicję pojęcia.
4. Burza mózgów wokół rezultatów zadania 3. Napisanie na tablicy wersji najlepszej (np. „Zdanie, wypowiedź mówiące, jak należy postępować”).
5. Wysłuchanie relacji ucznia odpowiadającego na pytania w ćwiczeniu 2. Uczeń opisuje swoje odczucia, jakich doznawał w trakcie udzielania odpowiedzi.
6. Wspólna dyskusja wokół pytań:
-Czy zawsze należy mówić prawdę?
- Czy jest to norma bezwzględna?
- Czy podzielasz przekonanie House,a, że wszyscy kłamią?
- Czy diagnoza dr House’a powinna nas niepokoić, czy też kłamstwo jest koniecznym elementem życia społecznego?
- Dlaczego zdarza nam się kłamać? Jakie wartości wtedy chronimy?
Przeczytanie fragmentu „O kłamstwie” Kołakowskiego, w którym autor przytacza poglądy Kanta i św. Augustyna (rygorystyczny zakaz kłamstwa).
7. Ćwiczenie: przytocz sytuacje, w której kłamstwo jest dopuszczalne, a wręcz zalecane w imię ważniejszych dóbr.
8. Z przykładów podanych przez klasę, lub z tekstu Kołakowskiego wybieramy trzy sytuacje i przydzielamy trzem grupom (np. 1.Czy okłamiesz gestapo szukające ukrywającego się twojego żydowskiego przyjaciela narażając życie cudzej i całej twojej rodziny? 2. Czy złapany przez nieprzyjaciela podczas wojny zdradzisz tajemnicę wojskową ratując życie, lecz narażając na śmierć towarzyszy? 3. Czy będąc lekarzem wyjawisz pacjentowi, że jest śmiertelnie chory?). W grupach uczniowie znajdują argumenty na „tak” i „nie”, wyznaczony uczeń przedstawia efekty pracy grupy wraz z ewentualnym werdyktem ostatecznym.
9. Wspólna ocena werdyktów. Zwrócenie uwagi, że istnieją stanowiska etyczne, które bezwzględnie zakazują kłamstwa, ale część etyków uważa, że należy brać więcej okoliczności pod uwagę przy moralnej ocenie czynu niż tylko powiedzenie prawdy lub kłamstwa (np. ochrona/zniszczenie innych wartości).
10. Na zakończenie nauczyciel może przytoczyć wskazówki Kołakowskiego (podjąć wysiłek niekłamania, ocenić rzetelnie sytuację, by nie pomylić wyższej konieczności z korzyścią własną, pamiętać, że kłamstwo nie jest moralnie dobre, nawet gdy jest zalecone w imię ważniejszych dóbr, kłamstwo często szkodzi kłamcy, wewnętrznie go pustoszy).
Literatura uzupełniająca (rozszerzająca):
Peter Singer, Dlaczego postępować moralnie?, w: Etyka praktyczna.
Henry Jacoby i William Irwin, Dr House i filozofia – wszyscy kłamią
Zad. domowe: napisz krótki esej na temat: „Czy dr House postąpił właściwie kłamiąc przed komisją decydującą o przydzieleniu organów, by jego pacjentka otrzymała zgodę na przeszczep serca, mimo że nie spełniała wymogów komisji?” (odcinek Control).
Category: