NAUCZANIE FILOZOFII

MODUŁ ETYKA

Czajewska Justyna

Boguszyk-Pypeć Katarzyna

GRUPA „A”

Propozycja i opis ćwiczenia, na rekonstrukcję klasowego systemu wartości. Ćwiczenie .

Godzina wychowawcza:

Temat zajęć: Nasz świat wartości

Cele lekcji:

1. Znaczenie wartości w życiu człowieka.

2. Ustalenie osobistej hierarchii wartości przez uczniów z wyodrębnieniem wartości ważnych dla danej grupy klasowej, ogólnoludzkich

Materiały:

•  karta z pojęciem wartość, cytaty: Cycerona, Bethowena, (oraz Jana Pawła II);
•  Płyta CD M. Grechuty "10 ważnych słów";
•  prostokątne kartki papieru (cegły) z wypisanymi wartościami i antywartościami;
•  szary papier, klej;
•  kolorowe karteczki (podział na grupy).

 

Krok pierwszy. Uczniowie siadają dowolnie tworząc krąg. Nauczyciel wyjaśnia termin "wartość", przeprowadza mini wykład dotyczący wartości w życiu człowieka, wykorzystując przy tym cytaty Cycerona i Bethowena.

 

Krok drugi. Nauczyciel prosi o wysłuchanie utworu p.t. "Ojczyzna" lub "Wolność" z płyty M. Grechuty. Następnie wyczytuje "10 ważnych słów" - (czyli utworów) zaprezentowanych na płycie pod tym tytułem przez M. Grechutę. Uczniowie wypowiadają się na temat wysłuchanego utworu i usłyszanych wartości. Uczniowie wypisują na czystych karteczkach uznane wartości, które wraz z przygotowanymi wcześniej przez nauczyciela „cegiełkami” rozkładają na ławce.

 

Krok trzeci. Nauczyciel prosi o zebranie się uczniów w grupy (podział wg. kolorów) i zabranie wybranych przez siebie karteczek z „wartościami” i „antywartościami”. Uczniowie muszą dokonać selekcji karteczek a następnie zbudować w grupach (z tych karteczek - cegiełek wartości) piramidę według schematu:

Fundament - najważniejsze wartości,

Środek piramidy – wartości rzadziej się pojawiające, mniej ważne, a nawet „antywartości”

Szczyt piramidy – wartość nadrzędna.

Liderzy grup przylepiają "piramidy" na tablicy. Uzasadniają wybór wartości lub antywartości, z których je zbudowano.

 

Krok czwarty. Nauczyciel podsumowuje wartości, które uczniowie klasy uznali za najważniejsze, tzn., te które najczęściej się powtarzały na danych poziomach piramidy. Jeden z uczniów zapisuje te wartości - fundamenty klasy- na tablicy. Nauczyciel prosi o uzasadnienie wartości lub antywartości wytypowanych przez uczniów.

 

Po zbudowaniu piramidy wartości można rozszerzyć ćwiczenie wykorzystując do tego celu różne obrazki, tzn.,  uczniowie otrzymują małą kartkę z klejem i przepisują na nią wybraną przez siebie najważniejszą wartość ze szczytu swojej piramidy. Następnie przyporządkowują kartkę do wybranego z puli obrazka, który najbardziej kojarzy się im z daną wartością i przyklejają ją pod obrazkiem, uzasadniając swój wybór.  Zestawy obrazków przygotowuje nauczyciel. Po zapisaniu wartości klasy na tablicy wybiera się oklejone obrazki, które odpowiadają poszczególnym klasowym wartościom i wiesza się je na tablicy informacyjnej według kolejności ważności.

 

Przykłady cegiełek

 

 

Moduł: Wiedza

Lidia Gustaw, Agnieszka Wilk, Danuta Donczew, Ewa Wolańska-Cyjak, Aleksandra Raszwska-Bujacz

Definiowanie/ neologizmy

Ćwiczenie:

Uczniowie pracują w grupach. Każda grupa otrzymuje w pudełeczku

Ten sam nieznany sobie przedmiot.

(Ja wyszperałam w zasobach mojego męża otwornicę do robienia otworów, np. w pasku. I przetestowałam na własnych dzieciach – nie wiedziały, co to jest. I o to chodzi. Pierwotnie miał być to sproszkowany imbir lub inna egzotyczna przyprawa, ale to dzieci z czymś skojarzą , a taki techniczny przyrząd to prawdziwa zagadka).

Dzieci dowiadują się, że jest to wynalazek zgłoszony przez wybitnego naukowca, który został porwany i nie zdążył nic o nim powiedzieć.

Uczniowie mają za zadanie wymyślenie, jak się nazywa otrzymany przedmiot (neologizm), kto tego używa i  do czego. Na kartce zapisują nazwę i definicję, którą można będzie podać do encyklopedii lub wikipedii.

Następnie grupy prezentują swoje neologizmy i definicje. Próbują przekonać innych do swej nazwy i definicji, argumentując swój wybór. Dlaczego taką nazwę stworzyli? Czym się kierowali? Materiałem, wyglądem? Co ujęli w swej definicji? Co uznali za istotne? Co nie było ważne?

Zastanawiają się, czy ten wynalazek może funkcjonować pod różnymi nazwami i definicjami? Czy wszystkie stworzone przez nich nazwy i definicje powinny zostać podane do publicznej wiadomości, do encyklopedii, wikipedii? Co się z tym wiąże? Dlaczego trzeba wybrać jedną nazwę i stworzyć jeden opis/ definicję? Próbują znaleźć przykłady problemów wynikających z braku nazwy lub funkcjonowania wielu nazw.

W ten sposób uczniowie odkrywają funkcje definiowania (komunikacyjną, porządkującą).

Po dyskusji uczniowie wspólnie wybierają najtrafniejszą ich zdaniem nazwę i  definicję.

I zupełnie na koniec dowiadują się, czym w istocie jest ten przyrząd.

EWELINA RĄCZKA

GR. B

ETYKA

ĆWICZENIE 

1. Wprowadzenie dwóch pojęć: ocenianie zachowania deontologicznie lub konsekwencjalistycznie. Wyjaśnienie uczniom, co te pojęcia oznaczają i w jaki sposób można oceniać ich zachowanie.

 

2. Podział uczniów na cztery grupy. Jedna grupa opracowuje w punktach plusy oceniania według respektowania lub lekceważenia określonych norm, druga minusy; trzecia grupa plusy oceniania według skutków wywołanych ich działaniami, a czwarta grupa minusy takiego oceniania.

 

3. Reprezentanci grup przedstawiają wnioski, które zostają zapisane na tablicy. Zastanawiamy się, który sposób czego ich uczy.

 

4. Po wspólnym omówieniu sposobów oceniania uczniowie w parach  dyskutują, które ocenianie bardziej im odpowiada.

 

5. Przedstawiam uczniom 3 sytuacje do przeanalizowania. Mają zastanowić się w tych samych parach czy nadal będą za ocenianiem, które wybrali wcześniej.

(sytuacje:

1- Wyjście poza teren szkoły do sklepu.

2- Użycie szkolnego komputera.

3- Granie w klasie w piłkę.)

 

6. Do przedstawionych sytuacji dodaję 1 zdanie i pytam czy ich ocena zmienia się teraz.

 

1- Ania upadła i uderzyła się w głowę. Leży nieprzytomna w szpitalu.

2- Zostaje ściągnięty wirus. Wszystkie dane wykasowane.

3- Zostaje rozbite okno.

 

6. Podsumowanie.

 

Marzena Siegieńczuk

CHWYTY ERYSTYCZNE – jak się przed nimi bronić

Propozycja na lekcję wychowawczą/ na lekcję języka polskiego

Zad. 1

Wstęp: Jednym z zabiegów erystycznych stosowanych podczas debat czy dyskusji jest „atak na pochodzenie/ wykształcenie/ wygląd” np. Widzę, że masz pewne wyobrażenie o tej sprawie, jednak człowiek z prowincji/ nauczyciel ze szkoły podstawowej nie może mieć pełnej orientacji w tej kwestii. lub Nawet gdybyś powyjmowała sobie te wszystkie kolczyki z warg, uszu czy pępka, twoje argumenty nie będą ani trochę bardziej wiarygodne.

W takim wypadku możemy bronić się spokojną postawą, pewnością siebie i krótkim komentarzem w rodzaju: Przykro mi, że musisz poniżać innych, aby budować swoje własne ego i wiarygodność swoich argumentów, jednak wróćmy do rzeczy. Mam dowody na poparcie swoich argumentów…

Zadanie: Ułóż dialog składający się z pięciu kwestii (o różnej długości), z którego będzie można odczytać, jaki problem jest omawiany, tzn. co jest przedmiotem dyskusji, w którym jeden z interlokutorów zastosuje omówiony powyżej chwyt erystyczny, drugi zaś odpowie spokojnie i rzeczowo na tenże chwyt. Dialog winien dotyczyć spraw realistycznych, często podejmowanych (np. aborcja, małżeństwa gejów, późniejszy wiek emerytalny, emigracja młodych).

Zad. 2

Poniżej znajdują się odniesienie do niefortunnej wypowiedzi abp Michalika na temat pedofilii wśród księży. Pod nią zaś „gorące” komentarze czytelników. Wskaż na zabiegi erystyczne, którymi posłużył się duchowny oraz uczestnicy forum.

cytaty z wypowiedzi:

Boleję nad tym, oczywiście nikt nie może akceptować tego [pedofilii wśród księży]. Nie akceptuje ani Kościół, ani żaden człowiek Kościoła. Natomiast problem cały jest w tym, żeby tej troski o dziecko też nie ograniczyć tylko do ran, które zostały mu zadane. I to jeszcze w dodatku te rany, bywa, że one są przedstawiane w taki sposób troszkę redukcyjny. (...)

Ile jest ran w dziecięcych sercach, w dziecięcych życiorysach, kiedy rozchodzą się rodzice. Dzisiaj nikt nie mówi o rozwodzie, że to jest krzywda dla dziecka. Oczywiście, że jest wielką krzywdą molestowanie, nie wolno zapomnieć o tym, ale nie tylko to, może jeszcze więcej i szersze pole, dlaczego na ten temat nie mówimy? Też musimy mówić. Chcąc pełnić urząd proroczy, nie pomijajmy jednego ani drugiego. Bo to jest jakieś nasze zadanie.

Wielu tych molestować udałoby się uniknąć, gdyby te relacje między rodzicami były zdrowe. Słyszymy nieraz, że to często wyzwala się ta niewłaściwa postawa, czy nadużycie, kiedy dziecko szuka miłości. Ono lgnie, ono szuka. I zagubi się samo i jeszcze tego drugiego człowieka wciąga. (...)

komentarz prowadzącego forum:

Arcybiskup Józef Michalik podczas kazania, za przyczyny nadużyć dorosłych wobec dzieci wskazał brak miłości rozwodzących się rodziców, feministki walczące z tradycyjnym modelem rodziny oraz ideologię gender promującą związki homoseksualne. — Mam wrażenie, że abp Michalik w ogóle nie wie, co mówi, więc trudno z jego wypowiedzi coś wnioskować. Gender to nie ideologia, ale dziedzina nauki, która mówi, że oprócz płci biologicznej, jest jeszcze płeć kulturowa — stwierdza europosłanka SLD — prof. Joanna Senyszyn. — Przykładem pedofila jest Roman Polański, który chciał ciągle nowych doznań seksualnych, więc sięgnął po dziecko. Może państwo będą jego pytać o zdanie, tak jak roztrząsają każde nowe słowa biskupów — zauważa ks. dr hab. Dariusz Oko.

Uczestnicy forum:

Andya

Ty wielki arcyklecho jeden, rodzice, którzy się rozwodzą kochają swoje dzieci, opiekują sie nimi, dbają o ich potrzeby. Przezywają trudne chwile, wali im się życie, ale swoje dzieci kochają tak samo, jak ci w szczęśliwych związkach. Co ty możesz zresztą wiedzieć o normalnym życiu, o rodzinnym życiu, o trudach każdego dnia? Ty Boga proś, żeby ci pozwolił przejrzeć na oczy i nawrócić się, pyszny księże.

mariusz 1970

przypadek z Zamościa... ksiądz doprowadził do rozwodu przez to że był kochankiem... tak panie ślepe Oko!

człowiek z twarzą terminatora bredzi... mówi o gender a tematem programu jest pedofilia...ten ślepy Oko broni swoich kolesi w sukienkach... ale cieszę się że bredzi on i biskupi, bo mam nadzieję że ludzie odsuną się od tej chorej instytucji jaką jest kościół... kościół nie jest religią, kościół wykorzystuje religię do robienia biznesu!!!

Jar_bydg

Polscy katolicy przyjęli słowa Michalika z nabożnym szacunkiem.

 

komentarz:

Abp Michalik zręcznie posługuje się chwytem „odejście od tematu”. Mówi o tym, że rany zadane dziecku zostały „zredukowane”, jeśli mówimy tylko o pedofilii. Przesuwa środek ciężkości, aby nie mówić już więcej na temat księży, tylko „zwalić” winę częściowo na rodziców; a nawet więcej — wina leży jakoby pierwotnie po stronie rodziców. Stosuje też taktykę pytań: Oczywiście, że jest wielką krzywdą molestowanie, nie wolno zapomnieć o tym, ale nie tylko to, może jeszcze więcej i szersze pole, dlaczego na ten temat nie mówimy? Sugeruje niejako, że problem rozwodów jest pomijany, nikt go nie podejmuje, a to w nim tkwi całe zło i pierwotna przyczyna. W pytaniu zawarta jest teza. Z jednej strony ubolewa nad krzywdą dzieci, a z drugiej strony mówi: jeszcze tego drugiego człowieka wciąga.

Prowadzący forum przytacza wypowiedź księdza dr hab. Dariusza Oko — Przykładem pedofila jest Roman Polański, który chciał ciągle nowych doznań seksualnych, więc sięgnął po dziecko. Może państwo będą jego pytać o zdanie, tak jak roztrząsają każde nowe słowa biskupów. To jest wyjątkowo niefortunna wypowiedź, ponieważ zawiera w sobie nie tylko zmianę tematu, ale również ironię oraz próbę przerzucenia odpowiedzialności. Sporo jak na taką krótką wypowiedź.

========================================================================================================================================

Moduł: Etyka

Poziom edukacji: szkoła podstawowa, klasa VI

Liczba uczestników: 20

Czas pracy: 45 min

Cele:  Wskazanie wartości ważnych dla zespołu klasowego.

           Analiza relacji panujących pomiędzy uczniami.

           Ustalenie kierunków  korygujących dotychczasowe działania.

Metody pracy: drzewo wartości, dyskusja, ankieta 

 

Przebieg zajęć:

1. Zastanowienie się nad definicją słowa „wartość’. Dzieci podają intuicyjnie, jak rozumieją
   to słowo, ilustrują je konkretnymi przykładami wartości. Następnie sprawdzamy, jak słowo „wartość” definiuje Słownik języka polskiego i porównujemy nasze definicje z tą słownikową. Ustalamy ostatecznie, jak należy rozumieć słowo „wartość”.
2. Praca indywidualna – dzieci wpisują w schemat drzewa te wartości, które są dla nich najważniejsze (zaczynają od pnia).
3. Dyskusja – dzieci odczytują wpisane wartości i uzasadniają, dlaczego te właśnie są dla nich ważne. Najczęściej jako wartości najwyższe pojawiały się: rodzina, miłość, przyjaźń, wiara;
   w jednym przypadku pojawiły się pieniądze; na dalszych miejscach pojawiły się: zdrowie, wykształcenie, wierność, lojalność. (Starałam się nie oceniać wypowiedzi uczniów, dałam
   im możliwość decydowania o wyborze wartości, zwróciłam jednak uwagę, że są wartości wspólne i ważne dla wszystkich. Zastanawialiśmy się również nad tym, po co potrzebne są nam wartości, co wnoszą w nasze życie).
4. Zastanowienie się, czy można stworzyć drzewo wartości dla całej klasy.
5. Wpisywanie przez uczniów wartości na wspólnym drzewie klasowym. Tu najczęściej pojawiały się: koleżeństwo, przyjaźń, współpraca, pomoc, jedność, tolerancja.
6. Zastanowienie się nad tym, jak dbać o takie drzewo. Dzieci bardzo świadomie i poważnie podeszły do problemu. Padały odpowiedzi, że trzeba wypisane wartości przełożyć
   na konkretne działania, aby nasze drzewo żyło i wypuszczało nowe listki, a w końcu zakwitło.
7. Krótka ankieta – dzieci miały za zadanie napisać, czy dobrze czuje się w klasie, czy też nie. Na „tak” odpowiedziało 15 uczniów, na „nie” 5.
8. Interpretacja wyników ankiety – przełożenie ich na konkretne działania w odniesieniu
   do wypisanych wcześniej wartości. Zastanawialiśmy się, dlaczego te 5 głosów było na „nie”.
   Co zatem szwankuje w klasie, jaka wartość nie jest przestrzegana.
9. Zapisanie wniosków na kartonie z klasowym drzewem wartości. Wśród wniosków pojawiły się następujące: należy pomagać sobie nawzajem, dostrzegać potrzeby innych, nikogo
   nie odrzucać poza grupę, łagodzić konflikty, nie obrażać kolegów, nie dokuczać sobie. Uczniowie podkreślili, że aby w klasie panowała dobra atmosfera i wypisane wartości
   nie pozostawały tylko na papierze, trzeba konkretnych działań. Ustaliliśmy, że klasowe drzewo  wartości będzie wisieć w klasie i co jakiś czas będziemy przeprowadzać analizę,
   czy wypisane wartości są obecne w życiu klasy, czy dzieci o nich pamiętają i czy to przekłada się na dobre relacje w grupie.

 

Lekcja dostarczyła mi wielu cennych spostrzeżeń na temat klasy. Pozwoliła wnikliwiej wejrzeć w relacje panujące pomiędzy uczniami. Ci zaś chętnie pracowali. Dało się zauważyć szczerą chęć „naprawiania” tego, co ewentualnie trzeba było naprawić. Jedna z uczennic zauważyła, że wszyscy muszą z większą troską dbać o dobrą atmosferę w klasie i uważnie przyglądać się jeden drugiemu, by w razie potrzeby móc komuś pomóc. Czasem bowiem
nie dostrzegamy, że komuś dzieje się krzywda albo po prostu jest smutny. Ja zaś zauważyłam, że już sama lekcja wyzwoliła w dzieciach iskrę dobrej woli. Z niecierpliwością będę oczekiwać kolejnej godziny wychowawczej, kiedy wrócimy do wartości i zadań sobie postawionych i zrobimy „rachunek sumienia”. 

Opracowała:

Aleksandra Raszewska-Bujacz

oraz:

Ewa Wolańska-Cyjak

Lidia Gustaw

Danuta Donczew

Agnieszka Wilk

 Ćwiczenie 2 – Kreatywne korzystanie z mediów; wykorzystywanie serwisów społecznościowych w doskonaleniu kompetencji społeczno-komunikacyjnych

TWITTER

Przyjrzyj się budowie tweeta, czyli pojedynczej wypowiedzi na serwisie społecznościowym Twitter.

 

1. Poniżej widzisz listę ponumerowanych elementów znajdujących się w załączonym tweecie.
Zaznacz dane elementy na podanym komunikacie, przypisując im odpowiedni numer.

a) Link do zewnętrznej strony/witryny internetowej (może być w formie pełnej lub skróconej,
tzw. short url).

b) Nazwa innego użytkownika serwisu, wymienionego przez autora komunikatu.

Nazw używa się po to, by docenić innego użytkownika lub rozmawiać z nim bezpośrednio. Jeśli użyjemy nazwy w naszym tweedzie, pojawi się on także na stronie głównej (profilowej) danego użytkownika.

 

c) Awatar użytkownika.

d) 140-znakowy (lub krótszy) tekst tweeta.

e) Słowa kluczowe lub tematy na tweecie.

Są to słowa poprzedzone symbolem, tzw. hashtagiem. Całość (symbol + słowo kluczowe) określa się słowem tag. Użytkownicy tworzą takie słowa w celu kategoryzowania wiadomości. Dodanie odpowiedniego symbolu przed słowem kluczowym lub frazą (pisanąbezspacji), spowoduje skategoryzowanie (skatalogowanie) tweetu i ułatwi odnajdywanie go przez wewnętrzną wyszukiwarkę serwisu. Kliknięcie słowa kluczowego w dowolnej wiadomości skutkuje wyświetleniem pozostałych tweetów oznaczonych tym słowem kluczowym. Jeśli tweetujesz korzystając z tagów, i Twoje tweety mają charakter publiczny, każda osoba szukająca tego tagu może znaleźć Twój tweet.

2. Przyjrzyj się pojedynczej wiadomości i całemu serwisowi - jego strukturze, sposobie funkcjonowania, opcjom prywatności. Zastanów się nad wykorzystaniem takiego serwisu jako przestrzeni do tworzenia ćwiczeń (do pracy w szkole jak i w domu). Zastanów się teraz jedynie nad formą ćwiczenia, np. „dziennik”.

3. Skonstruuj ćwiczenie wykorzystujące Twittera, opierając się na treściach przedmiotowych swojego przedmiotu nauczania.

Na lekcji historii przydzielamy uczniom krótkie notki biograficzne znanych i mniej znanych władców z dynastii Jagiellonów, nie informując ich nawzajem, które są to postacie.  Następnie prosimy, aby używając Twittera w formie pytań do siebie spróbowali odgadnąć o kogo chodzi. Oczywiście nie mogą to być pytania o imię lub przydomek władcy, ale  np. o najważniejsze wydarzenia z jego życia lub stopień pokrewieństwa. Na podsumowanie, na podstawie uzyskanej wiedzy, uczniowie mogą narysować drzewo genealogiczne dynastii Jagiellonów.

Joanna Nowakowska, grupa A

Ewa Wolańska-Cyjak
Danuta Donczew
Lidia Gustaw
Agnieszka Wilk
Aleksandra Raszewska-Bujacz

 

MODUŁ INTERNET I NOWE MEDIA

Poziom edukacyjny – szkoła podstawowa

Klasa IV

Czas pracy: 45 minut

Temat: Internet źródło informacji

Cel lekcji: Jakie informacje warto umieszczać w Internecie, z jakich należy zrezygnować i dlaczego? Poszerzenie wiedzy i świadomości uczniów na temat zagrożeń w Internecie, a także wyposażenie ich w praktyczne porady, jak reagować w sytuacji niebezpiecznej w sieci.

Tok lekcji

Uczniowie losują przygotowane przez nauczyciela karteczki z informacjami:

 

Mój tata jest alkoholikiem

Jestem zakochana w Jacku

Zajęłam I miejsce w konkursie recytatorskim

Mój brat jest niepełnosprawny

Moją mamę zwolnili z pracy

Interesuję się tańcem towarzyskim

Mój tata kupił najnowszy model Audi i garażuje pod blokiem

Mama czworo rodzeństwa

Mama była wzywana do szkoły ze względu na moje negatywne zachowanie

Dostałam od babci 100 zł

Kupiłam sobie pieska

Nie lubię Jolki

 

Uczniowie po wylosowaniu głośno czytają treść karteczki i umieszczają ją w jednym z pudełek „Góra widoku” lub „Jezioro zapomnienia”. Uczniowie uzasadniają swój wybór.

W trakcie dyskusji nauczyciel pyta Czy uczniowie chcieliby informacje umieszczone w  pudełku „Jezioro zapomnienia” umieścić w Internecie. Omówienie jakie mogą być tego konsekwencje. W podobny sposób omawiamy karteczki umieszczone w pudełku „Góra widoku”.

Pogadanka „Cyberprzemoc w Internecie”

• Dane osobowe to wszelkie informacje o nas, takie jak: imię, nazwisko, adres zamieszkania, numer telefonu, adres szkoły czy zdjęcie. Pamiętaj, nie podawaj ich w Internecie.
• Jeśli czyjeś zachowanie w Internecie nam się nie podoba, czy nas razi, to po prostu powiedzmy mu o tym. Nie pozwólmy się krzywdzić. Człowiek asertywny umie odmówić innym, często niegrzecznym internautom.
• Korzystając z komunikatorów, blogów, czatów konieczny jest login-nick (pseudonim).
• Wirusy to szkodliwe programy komputerowe. Mogą zniszczyć nam dane zapisane na twardym dysku lub zakłócić pracę komputera, spowolnić go. By komputer mógł być bezpieczny w sieci, należy go wyposażyć w potrzebne programy np. program antywirusowy.
• Jeśli w sieci przydarzy nam się coś złego, coś nas zaniepokoi czy przestraszy, koniecznie musimy o tym powiedzieć zaufanej osobie dorosłej.

MODUŁ TEORIA GIER I ROZUMOWANIA

 

Czajewska Justyna

Boguszyk-Pypeć Katarzyna

GRUPA „A”

Propozycja ćwiczenia dla uczniów, w ramach którego poprzez praktykę uświadomią sobie oni strukturę gry właściwą typowym i codziennym sytuacjom

 

Ćwiczenie 1.

Teoria gier w przyrodzie z zastosowaniem matematyki

PTAK - WĄŻ

W pewnym lesie żyją ptaki i węże. Ptaki żywią się owocami drzew, węże niestety ptakami – a że ciężko jest wężowi złapać ptaka, pozostaje im szukanie gniazd i polowanie na ich pisklęta.

Ptak broni gniazda z pisklętami przed wężem. Ma on do wyboru dwie opcje: wytrwale bronić gniazda licząc się z tym, że sam może przy tym zginąć (lub zostać poważnie okaleczonym) lub po prostu uciec zostawiając swoje pisklęta na pożarcie. Stosując drugą będzie mógł założyć gdzie indziej nowe gniazdo z nadzieją na to, że tam uda mu się już bezproblemowo odchować pisklęta.

Strategia węża jest podobna. Może atakować broniącego ptaka licząc się z tym, że może mimo iż jest znacznie silniejszy, zostać w walce znacznie okaleczony (np. spaść
z drzewa, stracić oczy itp.). W takim przypadku w przyszłości miałby znaczne problemy
z dalszym sprawnym zdobywaniem pożywienia. Drugą strategią jaką może się kierować
(w przypadku wyjątkowo odważnego i zdeterminowanego ptaka), to ustąpić, wycofać się
i poszukać innej łatwiejszej zdobyczy - licząc na to, że jego kolejna ofiara po prostu szybko ucieknie, poprzez co nie będzie się on narażał na obrażenia jakie niesie ze sobą ewentualna walka. Może też oczywiście poszukać innej, mniej kalorycznej zdobyczy, co będzie strategią bezpieczną, ale mało „wydajną energetycznie”. Będzie po prostu musiał włożyć więcej energii w kosztowniejsze polowania na małą zdobycz.

Ilość ptaków w lesie oraz węży jest ze sobą nawzajem połączona w łańcuchu pokarmowym. Jakie powinny być strategie postępowania węży i ptaków - tak, żeby były ewolucyjnie stabilne, gwarantujące tym samym trwanie ich wzajemnych populacji na pewnym stabilnym i niezmiennym poziomie?

Poniższa tabela zawiera „wypłaty i straty” dla węży i ptaków w przypadku podjęcia przez nich określonych strategii zachowań. Wartości liczbowe (ustalane przez socjobiologów) wyrażają w sposób symboliczny, zależne od całego ekosystemu punkty określające „zysk” lub „stratę” w ewolucyjnej grze o przetrwanie.

Jak można interpretować te liczby? Z tabeli widać, że najgorszą strategią dla węża i ptaka jednocześnie jest, gdy oba będą zdeterminowane, żeby walczyć. W takim przypadku ich uszczerbek na zdrowiu wyniesie odpowiednio -30 punktów – co jest strategią wyjątkowo niekorzystną. Jeżeli wąż przyjmie strategię „nie ustępowania”, a ptak „ucieczki” - wąż zyska łatwy posiłek bez uszczerbku na zdrowiu (50 punktów), a „zysk” ewolucyjny ptaka wyniesie 0 ze względu na to, że nie dochowa się potomstwa. Jeżeli wąż w przypadku aktywnej obrony gniazda przez ptaka, wybierze strategię „ustąp”, nic nie zyska (nie będzie posiłku) natomiast ptak zyskuje bardzo dużo - udało mu się obronić pisklęta (100 punktów). Jeżeli zarówno wąż i ptak już tylko na swój widok zdecydują się na „ucieczkę” - z ewolucyjnego punktu widzenia oboje nieznacznie zyskają. Ptak dlatego, że przy każdym niebezpieczeństwie uciekając (jeżeli tylko spostrzeże węża) i zostawiając swoje potomstwo, ma jednak szansę je wychować (licząc na przykład na to, że wąż nie zauważy jego gniazda) - ale strategia pozostawiania piskląt na „pastwę losu” i liczenia na łut szczęścia jest dość ryzykowna.

Strategię „ustępowania” węża (nawet przy pozorach ptaka, że będzie on zdeterminowany bronić piskląt) należy raczej rozważyć jako przypadek jego rezygnacji z kalorycznego posiłku względem poświęcenia czasu na polowanie na mniejszą zdobycz, samemu jednak przy tym nie narażając się na żaden uszczerbek na zdrowiu.

 

Wąż/Ptak	„broń gniazda” Wybór z prawdopodobieństwem q	„uciekaj” Wybór z prawdopodobieństwem (1-q)
„nie ustępuj” Wybór z prawdopodobieństwem p	-30/-30	50/0
„ustąp” Wybór z prawdopodobieństwem (1-p)	0/100	10/20

 

Z jakimi prawdopodobieństwami wąż i ptak powinny wybierać swoje strategie aby ich ewolucyjna gra o przetrwanie była stabilna?

Rozważmy problem wyboru ptaka. Jaką strategią ma się on kierować? Jeżeli ptak gra strategią „broń gniazda”, to jego zysk zależy od rodzaju strategii węża i wynosi odpowiednio p*(-30) (gdy wąż gra „nie ustępuj” z prawdopodobieństwem p) plus (1-p)*(100) (gdy wąż gra „ustąp” z prawdopodobieństwem 1-p). Jeżeli natomiast ptak gra strategią „uciekaj”, to jego zysk wynosi p*(0) (wybór strategii węża „nie ustępuj”) plus (1-p)*(20) (wybór strategii węża „ustąp”). Przyrównując oba wyrażenia: p*(-30)+(1-p)*(100)=p*(0)+(1-p)*(20), otrzymujemy wartość równania p=8/11.

Analogiczne rozumowanie i kalkulacje możemy przeprowadzić dla strategii węża. Otrzymujemy wartość prawdopodobieństwa q=4/7.

Strategią ewolucyjnie stabilną jest więc sytuacja, gdy ptak gra strategią „broń gniazda” z prawdopodobieństwem q=4/7, a z prawdopodobieństwem 1-(4/7)=3/7 strategią „uciekaj”. Wybór strategii węża to „nie ustępuj” z prawdopodobieństwem p=8/11 i „ustępuj” z prawdopodobieństwem 3/11. Przy stosowaniu takich strategii oba gatunki zapewniają sobie maksymalny zysk, jaki mogą odnieść w grze przeciwko sobie.

Jeżeli ptak i wąż zastosują te strategie, to żaden z nich już nic więcej nie może zyskać na zmianie strategii.

Ogólnie wniosek jest z tego taki, że ptaki (jako ofiary drapieżników) zawdzięczają swoje przetrwanie (w pewnej stałej liczbie osobników) nieznacznej większości osobników, którzy potrafią odważnie bronić swojego potomstwa.

Ćwiczenie 2.

BIZNES

„Podejmowanie decyzji w warunkach konkurencji”

Firma XX jest europejskim liderem w produkcji nowoczesnego sprzętu AGD w szczególności pralek, a jej marka należy do najlepiej rozpoznawalnych. YY jest firmą mniejszą, ale cenioną ze względu na innowacyjność i wysoką jakość produktów. Obie firmy opracowały nowy, obiecujący system piorący. Ten rewolucyjny pomysł i-Dos polega na tym, że pralki samoczynnie dozują środek piorący w zależności od twardości wody i rodzaju zabrudzeń, wagi (masy) wsadu,  rodzaju tkaniny oraz specyfikacji danej pralki, np. wielkość i geometria bębna. Firmy chcą wprowadzić na rynek pralki z nowym systemem, ale cena takiej pralki wzrośnie aż o 20 %, co powoduje niepewność rynkową, czy klienci będą zainteresowani nowym rozwiązaniem: popyt może być mały (potencjalne zyski około 24 mln euro rocznie) lub duży (40 mln euro).

XX i YY muszą zdecydować, jakiego typu pralki wypuścić na rynek: z najwyższej jakości systemem skierowanym do „komfortowych” klientów czy też z systemem tańszym, skierowanym do odbiorców poszukujących nowości, ale o mniejszych wymaganiach co do jakości pralki. Jeżeli rynek jest mały, lepiej będzie sprzedawać pralki o systemie wyższej jakości, jeżeli jednak rynek byłby duży, większym powodzeniem cieszyłyby się pralki
z systemem tańszym. YY jest lepiej od XX przygotowana do produkcji pralek najwyższej jakości, natomiast przewagą XX jest: powszechnie znana marka i większy potencjał marketingowy w przypadku sprzedaży systemów tańszych.  Uwzględniając wszystkie te czynniki, analitycy XX oszacowali udziały w rynku obu firm w różnych sytuacjach – wyniki przedstawia rysunek poniżej.

Wypłaty Firmy XX i YY

gdzie:              T – należy produkować tańsze pralki

                        NJ – należy produkować pralki najwyższej jakości

Przeanalizujmy tę grę przyjmując różne założenia co do posiadanych przez graczy informacji.

Podejście 1: Obie firmy trzymają w tajemnicy swoje decyzje co do kierunku produkcji – żadna nie zna decyzji drugiej, nie zna także decyzji „Losu”. W efekcie oba węzły XX znajdują się w jednym zbiorze informacyjnym; to samo dotyczy także wszystkich czterech węzłów YY. Obie firmy mają dwie strategie: produkować pralki najwyższej jakości, bądź też pralki tańsze. Macierz gry wtedy przedstawia się następująco:

	YY
XX			T	NJ
		T	(23,9)	(18,14)
		NJ	(18,14)	(20,12)

Podane w macierzy wypłaty to wartości oczekiwane. Ponieważ jest to gra o sumie stałej, możemy wyznaczyć strategie optymalne – dla obu graczy są nimi  2/7 T,  5/7 NJ. Wartość gry to 19 i 3/7 dla XX i 12 i 4/7 dla YY.

Podejście 2: XX, jako firma wiodąca musi podjąć decyzję co do wyboru produktu wcześniej, a YY – firma mniejsza i bardziej elastyczna – może zdecydować na tyle późno, by poznać najpierw decyzję podjętą przez XX. W efekcie węzły YY tworzą teraz dwa zbiory informacyjne: zawierający pierwszy i trzeci węzeł (gdy XX wybrał strategię T), oraz zawierający węzeł drugi i czwarty (gdy XX wybrał NJ). W każdym ze zbiorów informacyjnych YY ma do wyboru jeden z dwóch ruchów, ma zatem łącznie cztery strategie. Gra wtedy przyjmuje postać:

 

	YY
ZZ		T/T	T/NJ	NJ/T	NJ/NJ
	T	23	23	18	18
	NJ	18	20	18	20

 

Gra ma dwa punkty siodłowe, optymalną strategią YY jest „zawsze przeciwnie niż XX”. Wartość gry wynosi 18 dla XX (czyli dla YY pozostaje 14). Tak więc elastyczność YY, pozwalająca jej czekać, aż XX wykona pierwszy ruch, kosztowała XX 1,43 mln euro.

 

Podejście 3: XX wykonuje pierwszy ruch, ale zanim go wykona, przeprowadza dokładne badania rynku, które pozwolą mu określić, czy rynek jest duży, czy mały. YY nie będzie znała wyników badań. W efekcie oba węzły XX będą tworzyły osobne zbiory informacyjne, a XX będzie wybierał spośród czterech strategii.

 

Strategie YY w dalszym ciągu uzależniają jej decyzję od uprzedniej decyzji XX, natomiast strategie XX uzależniają jego posunięcie od tego, co Los zdecydował o wielkości rynku. Strategia NJ/T XX „produkować pralki z systemem najwyższej jakości, jeśli rynek jest mały, a pralki tańsze, jeśli rynek jest duży” jest strategią dominującą. Optymalną strategią YY jest zawsze produkować pralki z systemem najwyższej jakości, zaś oczekiwane wypłaty wynoszą 22 dla XX, 10 dla YY.

            Zwróćmy jeszcze uwagę, że optymalna strategia YY uległa zmianie z „zawsze wybierać przeciwnie niż XX” na „zawsze wybierać NJ”, pomimo iż jedyną informacją, jaką uzyskała YY było to, że XX przeprowadził badanie rynku. W sytuacji, gdy XX wybiera strategię NJ, YY wygrywa na wybraniu strategii T tylko wtedy, gdy rynek jest duży. Ponieważ YY wie o badaniach rynku, dla jej zarządu jest jasne, ze jeśli XX wybierze NJ, oznacza to, że wyniki badania wskazały na istnienie małego rynku, a jeśli tak, to również YY więcej zarobi na produkcji sprzętu NJ – choć wymaga to subtelnego rozumowania. Ponadto, opierając swoją decyzję na wynikach badań rynku, XX może powiększyć wartość oczekiwaną swoich zysków z 18 do 22 mln euro. Zatem przeprowadzenie badań jest opłacalne, gdy ich koszt nie przekracza 4 mln euro.

========================================================================================================================================

 

Dorota Wołodkiewicz

Grazyna Wójcicka

Rozalia Cymbalista

Agata Salników

 

Czy prawdą jest, że Janek kocha Ankę?

 

Wojtek opowiada:

Przerwa szkolna. Janek i Anka jak co dzień stoją przy oknie. Janek obejmuje Ankę i szepcze jej coś do ucha. Anka patrzy w dal rozmarzonym wzrokiem. Na walentynki Anka dostaje od Janka piękne piernikowe serce. Wracając ze szkoły do domu, trzymają się za ręce, a rozstając całują na pożegnanie.

 

Wojtek twierdzi, że Janek kocha Ankę.

Słuchacze opowiadanej przez niego  historii przytakują, że ma rację, że jego twierdzenie jest prawdziwe.

1)Wykorzystując różne koncepcje prawdy, uzasadnij, na czym opierają swoje przekonanie.

 

                (Odp.: np.

                               - opisana sytuacja odpowiada definicji prawdy (koncepcja koherencyjna)

                               - powszechnie wiadomo, że wszyscy zakochani zachowują się w opisany

                               sposób (koncepcja zgody większości)

                               -oczywiste jest (widać jasno i wyraźnie), że takie zachowanie to dowód ich

                               miłości; sytuacja mówi sama za siebie (koncepcja intuicyjna)

2)W jaki sposób można podważyć przekonanie Wojtka i jego słuchaczy o prawdziwości jego stwierdzenia?

                (Odp.: np.

                               - można zaleźć inną definicję miłości, z którą przedstawiana sytuacja nie

                               nie będzie koherentna

                               - zgoda większości oparta jest na wspólnych wyobrażeniach kształtowanych

                               przez obowiązujące wzorce, mity, a te nie podlegają kryterium prawdy

                               - intuicja ma charakter subiektywny

Marzena Siegieńczuk, grupa A

Zadanie do modułu 6 „Etyka” z części RZ/2

Zadanie na lekcję z języka polskiego

Temat: Dojrzewanie Cezarego Baryki, głównego bohatera „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego.

Przy okazji omawiania lektury „Przedwiośnie” pojawia się temat dojrzewania bohatera literackiego. Służy przeważnie temu, aby pokazać, jak ideologicznie chłopiec dojrzewa do wyborów politycznych, światopoglądowych itp. Wiąże się to z tym, że książka naszpikowana jest programami politycznymi, z którymi styka się młody człowiek. Pozwala to uczniowi poznać i zrozumieć problematykę kształtowania się nowego państwa polskiego po długim okresie zaborów.

Przeważnie jednak, kiedy rozmawiamy o różnych rodzajach dojrzałości Baryki, zbaczamy z torów na wątki dotyczące jego pobytu w Nawłoci. Otóż, Cezary nawiązuje tam bliższe relacje z Karoliną, Wandą i przede wszystkim z zaręczoną wdową Laurą. Jego gry miłosne z poszczególnymi kobietami, bardziej bądź mniej zamierzone, doprowadzają do tego, że Wanda, zazdrosna o miłość chłopaka, truje Karolinę i doprowadza do jej śmierci. Druga rzecz, Laura, która jest już zaręczona i ma wyznaczony termin ślubu, romansuje z młodym Baryką, sprowadzając młodzieńca na manowce. Ten ostatecznie angażuje się w związek z Laurą, który, jak wiemy nie ma przyszłości. Laura rzuca chłopaka, a ten w następstwie wyjeżdża do Warszawy i angażuje się politycznie.

Ćwiczenie 1. polega na tym, aby skierować dyskusję młodzieży na następujące problemy (często dzieje się to samoistnie):

• Na ile Baryka jest zdeterminowany biologicznie w zaistniałej sytuacji? (jest dojrzałym płciowo mężczyzną, poszukuje kobiety, z którą mógłby spędzić życie, mieć dzieci itd.)
• Refleksja społeczna polegałaby na tym, jak przeżycia z kobietami kształtują jego osobowość, a co za tym idzie poglądy polityczne, ideologiczne itd. Czy przeżycia osobiste mają bezpośredni wpływ na jego wybory?
• Ile zależy od jego woli? Czy można dopisać scenariusz tej historii tak, aby wszystkie strony wyszły z tej sytuacji obronną ręką, a cała afera miłosna zakończyła się happy endem?

Ta część ma na celu zwrócenie uwagi na dwie rzeczy: 1.czym jest ostatecznie dojrzałość człowieka ( od tego wyszliśmy) i 2.ile zależy od determinacji biologicznej, społecznej, a ile od woli człowieka. Wnioski natury ogólnej (uniwersalnej) można zapisać w formie notatki.

Ćwiczenie 2. może dotyczyć oceny postawy bohatera. Czy jego zachowanie jest moralne czy nie. Często przy okazji rozwija się dyskusja, że w dawnych czasach zachowanie Baryki było karygodne i że pośrednio to on doprowadził do śmierci Karoliny. Jednak warto zadać pytanie o ocenę sytuacji z perspektywy współczesności.  Tu mogą pojawić się bardzo interesujące wypowiedzi, bo uczniowie raczej mają różny pogląd na temat moralności dziś , ale najczęściej karę przypisują Cezaremu.

Podsumowanie miałoby pokazać, czym faktycznie jest moralność i czy różni się podejście do tego zagadnienia kiedyś i dzisiaj. Dobrze, aby uczniowie spróbowali to ustalić.

Izabela Zielińska

Ćwiczenie ma za zadanie sprowokować do refleksji nad wiedzą w ramach nauczania języka francuskiego.

 

Problem:

Sposób odmiany czasowników francuskich pierwszej grupy przez osoby w trybie oznajmującym czasu teraźniejszego jest wiedzą.

Czasowniki:

visiter   Je visite Tu visites Il visite Nous visitons Vous visitez Ils visitent

parler   Je parle Tu parles Il parle Nous parlons Vous parlez Ils parlent

continuer   Je continue Tu continues Il continue Nous continuons Vous continuez Ils continuent

 

Wiedza jest przekonaniem  /1/ prawdziwym i /2/ uzasadnionym.

 

1. Wychodzimy od pragmatycznej koncepcji prawdy. Metodą efektywnego działania będzie tutaj  dodawanie do tematu czasownika /otrzymanego po odrzuceniu od bezokolicznika końcówki –er/ czyli np. visit-, parl-, continu- w poszczególnych osobach odpowiadających im końcówek form osobowych: -e, -es, -e, -ons, -ez, -ent.

Przyjmujemy więc, że to przekonanie jest prawdziwe.

 

Wychodzimy od koncepcji zgody większości. Jeśli większość ludzi posługujących się jęz. francuskim jako językiem ojczystym stosuje taki model odmiany czasowników pierwszej grupy, przyjmujemy to za prawdę. Możemy odwołać się tutaj też do podręczników gramatyki tego języka przygotowanych przez Francuzów.

 

2. Uzasadnienie indukcyjno-dedukcyjne:

Poszczególne / trzy przedstawione tutaj/ czasowniki pierwszej grupy odmieniają się wg tego samego zaprezentowanego tu modelu, więc jeśli weźmiemy inny czasownik pierwszej grupy, będzie się on odmieniał tak samo.

 

Uzasadnienie a posteriori:

Z doświadczenia Frankofonów wynika, że czasowniki pierwszej grupy odmieniają się w przedstawiony sposób.

 

Sąd syntetyczny:

Czasowniki pierwszej grupy odmieniają się wg przedstawionej zasady.

 

Rozwiązanie problemu:

ZESPÓŁ: Barbara Kuźmińska, Jolanta Frąckiewicz, Beata Ostrowska

Ćwiczenie 3

Zadanie z geografii – mikroklimat, uwarunkowania temperatury powietrza

Ćwiczenie 2 – Kreatywne korzystanie z mediów; wykorzystywanie serwisów społecznościowych w doskonaleniu kompetencji społeczno-komunikacyjnych

 

TWITTER

Przyjrzyj się budowie tweeta, czyli pojedynczej wypowiedzi na serwisie społecznościowym Twitter.

1. Poniżej widzisz listę ponumerowanych elementów znajdujących się w załączonym tweecie.
Zaznacz dane elementy na podanym komunikacie, przypisując im odpowiedni numer.

a) Link do zewnętrznej strony/witryny internetowej (może być w formie pełnej lub skróconej,
tzw. short url).

b) Nazwa innego użytkownika serwisu, wymienionego przez autora komunikatu.

Nazw używa się po to, by docenić innego użytkownika lub rozmawiać z nim bezpośrednio. Jeśli użyjemy nazwy w naszym tweedzie, pojawi się on także na stronie głównej (profilowej) danego użytkownika.

c) Awatar użytkownika.

d) 140-znakowy (lub krótszy) tekst tweeta.

e) Słowa kluczowe lub tematy na tweecie.

Są to słowa poprzedzone symbolem, tzw. hashtagiem. Całość (symbol + słowo kluczowe) określa się słowem tag. Użytkownicy tworzą takie słowa w celu kategoryzowania wiadomości. Dodanie odpowiedniego symbolu przed słowem kluczowym lub frazą (pisanąbezspacji), spowoduje skategoryzowanie (skatalogowanie) tweetu i ułatwi odnajdywanie go przez wewnętrzną wyszukiwarkę serwisu. Kliknięcie słowa kluczowego w dowolnej wiadomości skutkuje wyświetleniem pozostałych tweetów oznaczonych tym słowem kluczowym. Jeśli tweetujesz korzystając z tagów, i Twoje tweety mają charakter publiczny, każda osoba szukająca tego tagu może znaleźć Twój tweet.

2. Przyjrzyj się pojedynczej wiadomości i całemu serwisowi - jego strukturze, sposobie funkcjonowania, opcjom prywatności. Zastanów się nad wykorzystaniem takiego serwisu jako przestrzeni do tworzenia ćwiczeń (do pracy w szkole jak i w domu). Zastanów się teraz jedynie nad formą ćwiczenia, np. „dziennik”.

3. Skonstruuj ćwiczenie wykorzystujące Twittera, opierając się na treściach przedmiotowych swojego przedmiotu nauczania.

Propozycja wykorzystania  twittera na zajęciach języka obcego.

Uczniowie tworzą wspólny wiersz lub historyjkę dopisując kolejne linijki tak, by tworzyły całość.

Najważniejsze zalety:

-zadanie angażuje wszystkich uczniów, którzy wspólnie pracują na efekt końcowy,

-można je przeprowadzić nawet z uczniami posługującymi się podstawowymi strukturami i słownictwem,

-dla zaawansowanych uczniów zmierzenie się z ograniczeniem do 140 znaków jest dodatkowym wyzwaniem.

 

Anna Pasternak

Ewa Wolańska –Cyjak

Agnieszka Wilk

Lidia Gustaw

Danuta Donczew

Aleksandra Bujacz

 

MODUL:  GRY SPOŁECZNE

MANIPULACJA W REKLAMACH

1. Uczniowie oglądają reklamy. Zwrócenie uwagi na sposoby nakłaniania i przekonywania widza.
2. Praca w grupach.
   Każda grupa otrzymuje dwie reklamy prasowe i karty pracy.

Na podstawie obejrzanych reklam telewizyjnych i otrzymanych reklam prasowych uczniowie  ustalają:
- które tryby czasowników są najczęściej stosowane?
- w której osobie występują najczęściej czasowniki?
- w jakim stopniu występują przymiotniki?
- wiek, płeć, grupę społeczną ludzi występujących w reklamach
Następnie przygotowują się do prezentacji efektów swojej pracy.
 Liderzy grup prezentują pracę swojego zespołu. Próbują określić funkcje reklamy.

Wnioski:

 W reklamie najczęściej używane są przymiotniki i przysłówki w stopniu wyższym i najwyższym o charakterze wartościującym, głębokim zabarwieniu emocjonalnym: najlepszy, najbielszy, jedyny.
Używa się trybu rozkazującego w 2 osobie liczby pojedynczej: weź, kup, przyjdź
Dominuje słownictwo nakłaniające: musisz, powinieneś.
Reklama pokazuje ludzi używających dany produkt w jasnym świetle, są oni piękni , dobrze ubrani, nieskazitelni. Często w reklamach biorą udział znani aktorzy, sportowcy lub artyści. Bardzo dobre skutki odnosi chwyt reklamowy polegający na popieraniu doskonałości swoich wyrobów opiniami lekarzy.

==================================================================================================================================================================================================================================================================================

 

 

 

 

 

• « poprz.
• nast. »