Katarzyna Filińska, Tadeusz Sokala
Instytut Filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego
V rok specjalizacji nauczycielskiej z filozofii i etyki (2010)
KONSPEKT ZAJĘĆ Z ETYKI
Temat: O kim mówią prawa?
Szkoła: liceum, klasa 1-3.
Cel ogólny: zapoznanie uczniów z pojęciem prawa, jednostki i osoby.
Cele operacyjne:
Wiedza:
· uczeń potrafi zdefiniować jednostkę,
· uczeń potrafi zdefiniować osobę,
· uczeń potrafi zdefiniować prawo,
Umiejętności:
· uczeń ćwiczy czytanie tekstu filozoficznego,
· uczeń potrafi postawić hipotezę i wyciągnąć z niej wnioski,
· uczeń ćwiczy umiejętność dyskusji.
Forma i metoda:
pytania, dyskusja, praca w grupach, burza mózgów
Materiały:
Tekst: E. Mounier, Co to jest personalizm?, przeł. A. Krasiński, [w:] Teksty filozoficzne dla uczniów szkół średnich, pod red. M. Łojek, Warszawa 1987, s. 335-338.; klocki lego, puzzle.
Plan lekcji:
1. Powitanie.
2. Sprawdzenie obecności.
3. Podanie tematu lekcji.
4. Ćwiczenie – burza mózgów. Pytamy uczniów, czym wg nich jest prawo, wszystkie odpowiedzi zapisujemy na tablicy. Dążymy do tego, aby uczniowie podali następujące odpowiedzi:
· prawo jest tworzone przez ludzi i dla ludzi,
· prawo określa normy postępowania,
· prawo to system nakazów i zakazów.
5. Ćwiczenie. Pytamy uczniów: jakich ludzi dotyczy prawo, jakie cechy Ci ludzie posiadają.
dotyczy wszystkich:
· wszyscy są wobec niego równi i traktowani jednakowo,
· ludzie są pozbawieni cech indywidualnych,
· ludzie są tacy sami.
6. Ćwiczenie. Pytamy uczniów, czym wg nich jest jednostka.
· wymienna,
· bezosobowa,
· niesprecyzowana,
· zamienna,
· powtarzalna.
7. Ćwiczenie. Na przykładzie klocków lego tłumaczymy uczniom, czym jest jednostka. Na początku wyjmujemy dwa takie same klocki i odwołując się do tego, co zostało powiedziane wcześniej, wskazujemy na wymienione przez uczniów cechy jednostki. Następnie wyjmujemy dwa puzzle i pytamy uczniów, czy powyższe cechy (zamienność, wymienność, jednakowość) możemy przypisać tym puzzlom. Jest to moment, w którym przejdziemy do charakterystyki osoby. Na tablicy zapisujemy odpowiedzi uczniów:
· posiada cechy indywidualne i właściwe tylko jej,
· jest wyjątkowa i niepowtarzalna,
· nie ma takiej drugiej,
· nie można jej dowolnie zamieniać.
8. Prosimy uczniów, aby każdy przeczytał fragment tekstu E. Mouniera, a następnie w oparciu o tekst uzupełnili wcześniejsze definicje (jednostki i osoby).
9. Ćwiczenie: Dzielimy klasę na dwie grupy. Pierwsza grupa ma stworzyć model społeczeństwa złożonego wyłącznie z jednostek, a druga wyłącznie z osób (uczniowie powinni stworzyć prawa, jakie mogłyby panować w danej społeczności).
10. Uczniowie przedstawiają wyniki prac w grupach.
11. Dyskusja:
Pytania:
· Który model społeczeństwa jest lepszy i dlaczego?
· Czy możliwe jest stworzenie społeczeństwa złożonego wyłącznie z osób bądź jednostek?
· Kim jest człowiek wobec prawa: jednostką czy osobą?
· Kiedy prawo traktuje człowieka jak jednostkę a kiedy jak osobę?